Dodatek dopełniający jako uzyskanie lub utrata dochodu w świadczeniach rodzinnych oraz ustawie o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

Dnia 1 stycznia 2025 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa wprowadziła dodatek dopełniający do renty socjalnej w wysokości 2520 zł brutto miesięcznie dla osób całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji.

Uwaga: wypłaty dodatku dopełniającego do renty socjalnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczną się w maju 2025 r. (w terminach płatności rent socjalnych), jednak z wyrównaniem od stycznia.

Powyższa ustawa znowelizowała również przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów w zakresie przepisów dotyczących katalogów okoliczności uznawanych za oznaczające uzyskanie i utratę dochodu.

W związku z tym, że dodatek dopełniający wprowadzony ww. ustawą z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to dodatek ten będzie również uwzględniany przy ustalaniu prawa do uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Powyższe przepisy oznaczają, że uzyskaniem dochodu jest uzyskanie dodatku dopełniającego, tj. uzyskanie kwoty pieniężnej przyznanego dodatku dopełniającego (a nie uzyskanie decyzji, uzyskanie uprawnienia, czy uzyskanie prawa do dodatku dopełniającego). Oznacza to, że jeśli pierwsza wypłata dodatku dopełniającego będzie miała miejsce w maju 2025 r. to właśnie ten miesiąc będzie miesiącem uzyskania dochodu w rozumieniu ustawy (a nie np. styczeń 2025 r. czyli miesiąc od którego dodatek dopełniający został przyznany). Z kolei miesiącem następującym po miesiącu uzyskania dochodu będzie czerwiec 2025 r. i w związku z tym miesięczną kwotę dodatku dopełniającego z tego miesiąca (czyli bez wyrównania za okres styczeń- maj ) należy uwzględnić przy ponownym przeliczaniu dochodu rodziny. Dotyczy to również odpowiednio świadczeń z funduszu alimentacyjnego – art. 9 ust. 4a ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń, osoba, o której mowa w art. 23 ust. 1, jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne. W związku z powyższym, obowiązek zgłoszenia uzyskania dochodu także w postaci dodatku dopełniającego ciąży na stronie postepowania ubiegających się/otrzymującej świadczenia rodzinne zależne od dochodu, zaś niedopełnienie tego obowiązku skutkuje obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z odsetkami w przypadku gdy doliczenie dochodu uzyskanego skutkuje utratą lub zmniejszeniem wysokości przysługujących świadczeń. Analogiczna zasada dotyczy świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 19 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).